Koncepcja i znaczenie obszarów rolniczych o wysokich walorach przyrodniczych

Main Article Content

Barbara Roszkowska-Mądra


Słowa kluczowe : definicja obszarów HNV, funkcje obszarów HNV, ochrona obszarów HNV, WPR
Abstrakt
Koncepcja rolniczych obszarów HNV (ang. HNV farmland, lub HNVf) została wprowadzona do nauki i polityki gospodarczej Unii Europejskiej na przełomie dwóch ostatnich wieków, jako podstawa do skutecznych działań na rzecz przeciwdziałania dalszej redukcji bioróżnorodności na gruntach rolnych. Dotychczas ta ważna kwestia nie jest zadawalająco dyskutowana i prezentowana w piśmiennictwie polskim. W niniejszej pracy przeglądowej, stanowiącej przegląd i analizę europejskiej literatury naukowej, monografii i raportów unijnych, przedstawiono ważne zagadnienia, dotyczące definicji i typów rolniczych obszarów HNV, ich znaczenia przyrodniczego i gospodarczego oraz uzasadnienia realizacji programowej ochrony. Obszar rolniczy HNV stanowi grunty rolne, na których istnieje bogata bioróżnorodność o dużym znaczeniu dla ochrony gatunków, siedlisk i krajobrazów oraz stosowane są ekstensywne systemy rolnicze, które sprzyjają dalszemu trwaniu lub wzbogacania istniejącej tam agro-bioróżnorodności. Obszary HNV pozwalają realizować wiele funkcji oraz dostarczać dóbr publicznych, środowiskowych i społeczno-gospodarczych. Uznaje się, że najlepszym sposobem ochrony wysokich walorów przyrodniczych obszarów rolniczych jest prowadzenie na nich ekstensywnej lub niskonakładowej gospodarki rolniczej. Dla spełnienia tego postulatu UE nakłada na kraje członkowskie obowiązek wdrażania koncepcji obszarów HNV, polegający głównie na ich delimitacji oraz wielostronnym i elastycznym wspieraniu rolników na tych terenach w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i innych polityk krajowych.

Article Details

Jak cytować
Roszkowska-Mądra, B. (2018). Koncepcja i znaczenie obszarów rolniczych o wysokich walorach przyrodniczych. Zeszyty Naukowe SGGW W Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 18(4), 417–425. https://doi.org/10.22630/PRS.2018.18.4.130
Bibliografia

Andersen, E, Baldock, D., Bennett, H., Beaufoy, G., Bignal. E., Brouwer, F., Elbersen, B., Eiden, G., Godeschalk, F., Jones, G., McCracken, D.I., Nieuwenhuizen, W., van Eupen, M., Hennekens, S., Zervas, G. (2003). Developing a High Nature Value Indicator. Report for the European Environment Agency, Copenhagen.

Baldock, D., Beaufoy, G., Bennett, G., Clark, J. (1993). Nature conservation and new directions in the Common Agricultural Policy. IEEP, London.

Beaufoy, G., Baldock, D., Clark, J. (1994). The nature of farming: Low intensity farming systems in nine European countries. IEEP, London.

Beaufoy, G., Cooper, T. (2009). The Application of the High nature Value Impact Indicator. Report by European Evaluation Network for Rural Development.

Bignal, E.M., McCracken, D.I. (2000). The nature conservation value of European traditional farming systems. Environmental Reviews, 8, 149-171. (Crossref)

Bignal, E.M., McCracken, D.I. (1996). Low-intensity farming systems in the conservation of the countryside. Journal of Applied Ecology, 33, 413-424. (Crossref)

EEA (2004). High Nature Value farmland - characteristics, trends and policy challenges. EEA, European Environment Agency, Copenhagen.

EEA (2006). Land Accounts for Europe 1990-2000. Towards integrated land and ecosystem accounting. EEA, European Environment Agency, Copenhagen.

EEA (2012). Updated High Nature Value farmland in Europe: an estimate of the distribution patterns on the basis of CORINE land cover 2006 and biodiversity data. The draft EEA Technical Report on a basis of the ETC SIA IP 2011 Task 421 implementation.

EUROPEAN COMMISSION – Directorate-General for Agriculture and Rural Development – Unit E.4 (2016). Report. Preparing the assessment of HNV Farming in RDPs 2014-2020: practices and solutions. Good Practice Workshop, Bonn 7-8 June 2016, Brussels.

Halada, L., Evans, D., Romão, C., Petersen, J.E. (2011). Which habitats of European importance depend on agricultural practices? Biodiversity and Conservation, 20, 2365 2378. (Crossref)

Henle, K., Alard, D., Clitherow, J., Cobb, P., Firbank, L., Kull, T., McCracken, D., Moritz, R.F.A., Niemela, J., Rebane, M., Wascher, D., Watt, A., Young, J. (2008). Identifying and managing the conflicts between agriculture and biodiversity conservation in Europe - A review. Agriculture, Ecosystems and Environment, 124, 60-71. (Crossref)

Keenleyside, C., Beaufoy, G., Tucker, G., Jones, G. (2014). High Nature Value farming throughout EU-27 and its financial support under the CAP. Report Prepared for DG Environment, Contract No ENV B.1/ETU/2012/0035, Institute for European Environmental Policy, London.

Kleijn, D., Sutherland, W.J. (2003). How effective are European agri-environment schemes in conserving and promoting biodiversity? Journal of Applied Ecology, 40, 947-969. (Crossref)

Kleijn, D., Kohler, F., Báldi, A., Batáry, P., Concepción, E.D., Clough, Y., Díaz, M., Gabriel, D., Holzschuh, A., Knop, E., Kovács, A., Marshall, E.J.P., Tscharntke, T., Verhulst, J., (2009). On the relationship between farmland biodiversity and land-use intensity in Europe. Proceeding of the Royal Society Biological Sciences, 276, 903-909. (Crossref)

Lomba A., Alves P., Jongman R.H.–G., McCracken D.I. (2015). Reconciling nature conservation and traditional farming practices: a spatially explicit framework to assess the extent of High Nature Value farmlands in the European countryside. Ecology and Evolution, 5, 1031-1044. (Crossref)

Lomba A., Guerra C., Alonso J., Honrado J.P., Jongman R., McCracken D. (2014). Mapping and monitoring High Nature Value farmlands: Challenges in European landscapes. Journal of Environmental Management, 143, 140-150. (Crossref)

Lomba A., Strohbach M., Jerrentrupd J. S., Dauberd J., Klimek S., McCracken D.I. (2017). Making the best of both worlds: Can high-resolution agricultural administrative data support the assessment of High Nature Value farmlands across Europe? Ecological Indicators, 72, 118-130. (Crossref)

Niewęgłowska G., Zielińska A. (2010). Obszary wiejskie o wysokiej różnorodności biologicznej i krajobrazowej, a ekstensywna gospodarka rolna (HNV farmlands in Poland, and extensive and traditional farming). Niepublikowany referat na seminarium IERiGR, Warszawa 25 czerwca 2010 r.

Oppermann, R., Beaufoy, G., Jones, G. (eds). (2012). High Nature Value Farming in Europe. 35 European countries – experiences and perspectives. Verlag Regionalkultur, Ubstadt-Weiher, Germany.

Paracchini, M.L., Petersen, J.-E., Hoogeveen, Y., Bamps, C., Burfield, I., Van Swaay, C., (2008). High Nature Value Farmland in Europe - an Estimate of the Distribution Patterns on the Basis of Land Cover and Biodiversity Data. JRC Scientific and Technical Reports. Joint Research Centre - Institute for Environment and Sustainability, Luxembourg.

Paracchini, M.L., Terres, J.M., Petersen, J.E. and Hoogeveen, Y. (2006). Background Document on the Methodology for Mapping High Nature Value Farmland in EU27. European Commission Directorate General Joint Research Centre and the European Environment Agency.

Peppiette, Z., Oppermann, R., Benzler, A., Beaufoy, G., McCracken, D. (2012). Approaches to monitoring HNV farming – EU framework and country examples. In: Oppermann, R., Beaufoy, G., Jones, G. (Eds.), High Nature Value Farming in Europe. Verlag Regionalkultur, Ubstadt-Weiher, Heidelberg, Basel, 502-516.

Power, A.G. (2010). Ecosystem services and agriculture: tradeoffs and synergies. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 365, 2959-2971. (Crossref)

Ribeiro, P.F., Santos, J.L., Bugalho, M.N., Santana, J., Reino, L., Beja, P., Moreira F. (2014). Modelling farming system dynamics in High Nature Value Farmland under policy change. Agriculture, Ecosystems and Environment, 183, 138-144. (Crossref)

Stoate, C., Baldi, A., Beja, P., Boatman, N.D., Herzon, I., van Doorn, A., de Snoo, G.R., Rakosy, L., Ramwell, C. (2009). Ecological impacts of early 21st century agricultural change in Europe - A review. Journal of Environmental Management, 91, 22-46. (Crossref)

Strijker, D. (2005). Marginal lands in Europe – causes of decline. Basic and Applied Ecology, 6, 99 106. (Crossref)

Strohbach, M.W., Kohler, M.L., Dauber, J., Klimek, S. (2015). High Nature Value farming: From indication to conservation. Ecological Indicators, 57, 557-563. (Crossref)

Sullivan, C.A., Finn, J.A., Ó hÚallacháin, D., Green, S., Matin, S., Meredith, D., Cliffordd, B., Moran, J. (2017). The development of a national typology for High Nature Value farmland in Ireland based on farm-scale characteristics. Land Use Policy, 67, 401-414. (Crossref)

Terres, J.M., Scacchiafichi, L.N., Wania, A., Ambar, M., Anguiano, E., Buckwell, A., Coppola, A., Gocht, A., Källström, H.N., Pointereau, P., Strijker, D., Visek, L., Vranken, L., Zobena, A. (2015). Farmland abandonment in Europe: identification of drivers and indicators, and development of a composite indicator of risk. Land Use Policy, 49, 20-34. (Crossref)

van Doorn, A.M., Elbersen, B.S. (2012). Implementation of High Nature Value farmland in agri-environmental policies: What can be learned from other EU Member States? Alterra, Wageningen, Alterra Report.

Zielińska, A. (2013). Gospodarowanie na obszarach przyrodniczo cennych w Polsce w kontekście rozwoju zrównoważonego (Farming on HNV farmlands in Poland in the context of sustainable development). Wydawnictwo UE we Wrocławiu, Wrocław. (Crossref)

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.