Starzenie się społeczeństwa a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej

Main Article Content

Ewa Wasilewska
Łukasz Pietrych


Słowa kluczowe : starzenie się ludności, wzrost gospodarczy, Unia Europejska, modele panelowe
Abstrakt
Z uwagi na wciąż pogłębiający się proces demograficznego starzenia się ludności i znaczenie skutków tego procesu dla gospodarki, w artykule poddano analizie relację pomiędzy starzeniem się społeczeństwa krajów Unii Europejskiej a wzrostem gospodarczym. Celem podjętych badań była próba określenia wpływu starzenia się społeczeństwa na dynamikę wzrostu gospodarczego w krajach UE 27. Okres badań obejmował lata 1996-2016, dane pochodziły z bazy Eurostatu oraz Banku Światowego. Na potrzeby badań uwzględniono podział na kraje „starej” Unii i „nowej” Unii. Za miarę wzrostu gospodarczego przyjęto tempo wzrostu PKB, natomiast uwzględnionymi miarami starości demograficznej były stopa starości (odsetek osób w wieku 65+ w populacji) oraz współczynnik sędziwej starości (odsetek osób w wieku 80+ w populacji). Wykorzystano modele panelowe. Stwierdzono, że demograficzne starzenie się społeczeństwa ujemnie koreluje z dynamiką wzrostu gospodarczego. W skonstruowanych modelach panelowych dla krajów „starej” Unii współczynniki regresji odpowiadające stopie starości i współczynnikowi sędziwej starości wynosiły odpowiednio: –0,446 oraz –1,521, podczas gdy dla krajów „nowej” Unii były równe: –0,153 (dla stopy starości) oraz –0,980 (dla współczynnika sędziwej starości). Oznacza to, że negatywny wpływ starzenia się ludności na tempo wzrostu PKB jest silniejszy w krajach „starej” Unii w porównaniu z krajami „nowej” Unii.

Article Details

Jak cytować
Wasilewska, E., & Pietrych, Łukasz. (2018). Starzenie się społeczeństwa a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW W Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 18(4), 481–492. https://doi.org/10.22630/PRS.2018.18.4.136
Bibliografia

Andreß, H-J., Golsch, K., Schmidt-Catran, A. (2013). Applied Panel Data Analysis for Economic and Social Surveys. Springer. (Crossref)

Baltagi, B.H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (3rd ed.). John Wiley & Sons Ltd, Londyn.

Bloom, D.E., Canning, D., Sevilla, J. (2003). The Demographic Dividend. A New Perspective on the Economic Consequences of Population Change, A RAHD Program of Policy-Relevant Research Communication. (Crossref)

Breusch, T.S., Pagan, A.R. (1980). The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253. (Crossref)

Chawla, M., Betcherman, G., Banerji, A. (2007). From Red to Grey: The „Third Transition” og Aging Populations in Eastern Europe and former Soviet Union, The World Bank, Washington. (Crossref)

Dańska-Borsiak, B. (2009). Zastosowania panelowych modeli dynamicznych w badaniach mikroekonomicznych i makroekonomicznych (Dynamic panel data models in microeconomic and macroeconomic research). Przegląd Statystyczny, 56(2), 25-41.

Dańska-Borsiak, B. (2011). Dynamiczne modele panelowe w badaniach ekonomicznych (Dynamic panel models in economic research). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. (Crossref)

Dougherty, C. (2011). Introduction to Econometrics, Oxford University Press, New York.

Florczak, W., Przybyliński, M. (2016). Zmiany w liczebności i strukturze populacji a rozwój społeczno-ekonomiczny (Changes in the population size and structure and socio-economic growth development). Studia Ekonomiczne – Economic Studies, 3(90), 396-422.

Geise, A. (2013). Przestrzenno-czasowe modelowanie zmienności produkcji w sektorach mikro-, małych, średnich i dużych przedsiębiorstw w Polsce (Time-spatial modelling of the variability of production in sectors of micro, small, medium and large enterprises in Poland). Przegląd Statystyczny, 60(2), 269-282.

Gradzewicz, M. (2016). Zawiłe relacje między demografią a polityką pieniężną (Complex relations between demography and monetary policy). Pobrane 20 kwietnia 2018 z: https://www.nbp.pl/badania/seminaria/ 7x2016.pdf.

Hausman, J. (1978). Specification tests in econometrics. Econometrica, 46, 1251–1271. (Crossref)

Jurek, Ł. (2012). Ekonomia starzejącego się społeczeństwa (Economics of an aging society). Wydawnictwo Difin SA, Warszawa, 23.

Król, M. (2014). Starzenie się populacji Polski (Population ageing in Poland). (W:) Współczesna polityka gospodarcza i społeczna (Contemporary economic and social policy). Przegląd Nauk Stosowanych, nr 4, M. Król (red.). Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, Gliwice, 9-21.

Maddala, D.S. (2008). Ekonometria (Econometrics). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Mátyás, L., Sevestre, P. (red.). (2008). The Econometrics of Panel Data. Fundamentals and Recent Developments in Theory and Practice. Springer, Third Edition. (Crossref)

Mączyńska, E. (2010). Przełom cywilizacyjny a wzrost gospodarczy. Niedoceniane aspekty demograficzne (Civilization breakthrough and economic growth. Undervalued demographic aspects). Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn 55, 18-28. Pobrane 10 kwietnia 2018 z: https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/ BIP_biuletyn55.pdf.

Nietupska, A. (2015). Wpływ zmian demograficznych na ekonomiczne zabezpieczenie starości społeczeństwa w Polsce (The influence of demographic changes on the economic safety of the old age of society in Poland). Społeczeństwo i Ekonomia, 1(3), 33-46. (Crossref)

Podogrodzka, M. (2016). Wybrane miary starości demograficznej i ich implikacja dla oceny przestrzennego zróżnicowania tego zjawiska w Polsce (Chosen measures of the demographic old age and their implication for the spatial diversifying this phenomen in Poland). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 289, 98-108.

Podstawowe pojęcia i rozwój teorii demografii na przestrzeni dziejów (Basic concepts and development of the theory of demography throughout history). (2013). Sigma kwadrat. Czwarty Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny, Lublin. Pobrane 8 kwietnia 2018 z http://sigma.wszia.edu.pl/wp-content/uploads/w6-podstawowe-pojecia-demografii.pdf.

Strzelecki, Z. (2012). Główne zagrożenia globalne dla Polski (Main threats for Poland). Przyszłość. Świat-Europa-Polska, nr 2/26, 43-50. Pobrane 8 kwietnia 2018 z: http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/ bwmeta1...d2d9.../2-26_ Zbigniew_Strzelecki.pdf.

Śleszyński, T.P. (2010). Znaczenie przemian demograficznych w przestrzeni Polski dla rozwoju gospodarczego (The significance of demographic changes in Poland's space for economic development). Rządowa Rada Ludnościowa, Biuletyn 55, 49-71. Pobrane 10 kwietnia 2018 z: https://stat.gov.pl/cps/rde/ xbcr/bip/BIP_biuletyn55.pdf.

Urbaniak, B., Gładzicka-Janowska, A., Żyra, J., Kaliszczak, L., Piekutowska, A., Rollnik-Sadowska, E., Sobolewska-Poniedziałek, E., Niewiadomska A., Gagacka, M. (2015). Socjoekonomika starzenia się współczesnych społeczeństw (Socioeconomics of aging of modern societies). Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa, 53-71.

Wasilewska, E. (2017). Demographical Ageing of the EU Member States’ Societies. Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Problems of World Agriculture,17(4), 302-315. (Crossref)

Zając, K. (2007). Z historii badań związków rozwoju społeczno-ekonomicznego a demograficznego (From the history of research on relationships of socio-economic development and demographic). Wyższa Szkoła Ekonomii, Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach, 1-15. Pobrane 8 kwietnia 2018 z: https://stat. gov.pl/ cps/rde/xbcr/gus/POZ_Z_historii_badan_zwiazkow_rozwoju_spol-ekonom_a_demogr.pdf.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.