Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rolno-żywnościowej

Main Article Content

Aldona Zawojska


Słowa kluczowe : kryzys Covid-19, biznes międzynarodowy, sektory gospodarki, epidemie chorób, globalizacja, gospodarka żywnościowa, siła robocza w sektorze rolno-spożywczym, dystrybucja kosztów i korzyści
Abstrakt
Światowa literatura na temat społeczno-ekonomicznych konsekwencji Covid-19 jest bogata i odnosi się do poszczególnych przedsiębiorstw i rynków, sektorów lub gałęzi gospodarki oraz gospodarek narodowych i globalnej. Niniejsze studium jest unikatowe, gdyż zawiera wszechstronne zestawienie informacji dotyczących podmiotów i sektorów gospodarki o znaczeniu globalnym lub międzynarodowym oraz grup społecznych z punktu widzenia tego, co nazywam „grą pandemiczną”, z jej określonymi implikacjami dla sektora rolno-żywnościowego. Ma ono na celu identyfikację rzeczywistych bądź potencjalnych zwycięzców i przegranych pandemii. Kategoria zwycięzców obejmuje aktorów, m.in. sektory gospodarki, w tym rolno-żywnościowy lub grupy ludzi, którzy wyjątkowo skorzystali bądź skorzystają na pandemii, wyraźnie poprawiając wyniki finansowe lub inne. Przegranymi są podmioty lub osoby, które poniosły nadzwyczajne koszty lub straty, pogorszyły wyniki lub prawdopodobnie w przyszłości staną przed takimi skutkami pandemii. Uwzględnione są również niektóre idee ekonomiczne. Artykuł powstał na podstawie przeglądu literatury naukowej i popularnej, raportów, doniesień prasowych oraz publicznie dostępnych danych, wspierających badania. Wykorzystano dedukcyjne metody wyjaśniania. Wyniki wskazują, że branża biofarmaceutyczna, wiodące korporacje technologiczne, udziałowcy międzynarodowych sieci detalicznych, globalne holdingi finansowe, podmioty dostarczające żywność i najbogatsi na świecie należą do wyjątkowo dobrze prosperujących w nowych warunkach życia i prowadzenia działalności, a tym samym można uznać ich za zwycięzców obecnego kryzysu. W odróżnieniu, ofiary zdrowotne Covid-19, sektor energetyki i transportu lotniczego oraz zatrudnieni w przetwórstwie spożywczym, fatalnie dotknięci pandemią, są egzemplifikacją przegranych. Przedstawieni zwycięzcy i pokrzywdzeni przez Covid-19 reprezentują różne sfery życia gospodarczego, jednak w mniejszym lub większym stopniu są powiązani z rolnictwem i przetwórstwem spożywczym. Badanie potwierdza, że funkcjonowanie i kondycja tych ostatnich zależą od sytuacji innych sektorów i różnych rynków oraz od zakłóceń międzynarodowych rozprzestrzenianych w warunkach otwartej gospodarki. Artykuł może zainteresować tak społeczność naukową, jak i decydentów w różnych obszarach polityki gospodarczej i społecznej.

Article Details

Jak cytować
Zawojska, A. (2021). Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rolno-żywnościowej. Zeszyty Naukowe SGGW W Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 21(4), 54–75. https://doi.org/10.22630/PRS.2021.21.4.16
Bibliografia

Amazon (2021). Elevate your retail experience with Just Walk Out technology by Amazon. Bringing Just Walk Out Shopping to Your Stores. Pobrano z: https://justwalkout.com/.

Anouk, F., Art, P. (2021). Not in This Together: How supermarkets became pandemic winners while women workers are losing out. Oxfam. Pobrano z: https://policy-practice.oxfam.org/resources/not-in-this-together-how-supermarkets-became-pandemic-winners-while-women-worke-621194/.

Bekhtaoui, A. (2021). Billionaires’ share of global wealth soars as pandemic widens inequality gap. Pobrano z: https://www.timesofisrael.com/billionaires-share-of-global-wealth-soars-as-pandemic-widens-inequality-gap-as/.

Berger Richardson, S. (2021). Worked to the Bone: COVID-19, the Agri-Food Labour Force, and the Need for More Compassionate Post-Pandemic Food Systems (SSRN Scholarly Paper ID 3830613). Social Science Research Network. Pobrano z: https://papers.ssrn.com/abstract=3830613.

Berkhout, E., Galasso, N., Rivero Morales, P.A., Taneja, A., Vazquez Pimental, D.A. (2021). The Inequality Virus: Bringing together a world torn apart by coronavirus through a fair, just and sustainable economy. Oxfam. https://doi.org/10.21201/2021.6409.

Bloomberg (2021). Bloomberg Billionaires Index. Bloomberg.Com. Pobrano z: https://www.bloomberg.com/ billionaires/.

Brown, A. (2021). Biopharma’s stock market winners and losers so far this year. Evaluate.Com. Pobrano z: https://www.evaluate.com/vantage/articles/insights/quarterly-shareprice-performance/biopharmas-stock-market-winners-and.

CAAS (2020). Perishables take on a new visibility in the pandemic world. CAAS /// Cargo Airports & Airline Services. Pobrano z: https://www.caasint.com/issue-article/perishables-take-on-a-new-visibility-in-the-pandemic-world/.

Charlebois, S. (2021). Can Elon Musk and Jeff Bezos solve global food security issues? SaskToday.Ca. Pobrano z: https://www.sasktoday.ca/north/battlefords-news-optimist/can-elon-musk-and-jeff-bezos-solve-global-food-security-issues-4755591.

Collins, C. (2020). Let’s stop pretending billionaires are in the same boat as us during this pandemic. The Guardian. Pobrano z: https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/apr/24/billionaires-coronavirus-not-in-the-same-boat.

Colson, T. (2021). UK on Brink of COVID Vaccine Trade War With EU “Enemy State” [Insider]. Pobrano z: https://www.businessinsider.com/eu-uk-covid-vaccine-war-astrazeneca-oxford-boris-johnson-2021-3?IR=T

COVID-19 Map. (2021). Johns Hopkins Coronavirus Resource Center. Pobrano z: https://coronavirus.jhu.edu/ map.html.

Curry, D. (2021). Food Delivery App Revenue and Usage Statistics (2021)—Business of Apps. Pobrano z: https://www.businessofapps.com/data/food-delivery-app-market/

Czyżewski, A. (2009). Potrzeba badań makroekonomicznych w gospodarce żywnościowej. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 2, 11-28.

Dzionek-Kozłowska, J. (2013). Ekonomia jako nauka pozytywna. Refleksje na marginesie „Ekonomii dobra i zła” Tomáša Sedláčka. Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym, 16(1), 335–344.

EFFAT (2020). Covid-19 outbreaks in slaughterhouses and meat processing plants State of affairs and proposals for policy action at EU level. EFFAT, Brussels. Pobrano z: https://effat.org/wp-content/uploads/2020/06/EFFAT-Report-Covid-19-outbreaks-in-slaughterhouses-and-meat-packing-plants-State-of-affairs-and-proposals-for-policy-action-at-EU-level-30.06.2020.pdf.

Etoro (2020). Statystyki kursu Occidental Petroleum Corp—Wartość akcji firmy OXY i wykresy na żywo. eToro. Pobrano z: https://www.etoro.com/pl/markets/oxy/stats.

Etoro (2021). Invest in The Top Traded Healthcare Stocks. EToro. Pobrano z: https://www.etoro.com/discover/ markets/stocks/industry/healthcare.

EUROCONTROL (2021a). EUROCONTROL Data Snapshot. Pobrano z: https://www.eurocontrol.int/publication/ eurocontrol-data-snapshot-all-cargo-flights-market-share.

EUROCONTROL. (2021b). EUROCONTROL Comprehensive Assessment of COVID-19’s Impact on European Air Traffic. Pobrano z: https://www.eurocontrol.int/publication/eurocontrol-comprehensive-assessment-covid-19s-impact-european-air-traffic.

Euromeat (2021). Huge shock for the German meat industry. EuroMeatNews. Pobrano z: https://euromeatnews.com/ Article-Huge-shock-for-the-German-meat-industry/4549.

Eurostat (2021a). Commercial air transport in August 2021: In recovery. Pobrano z: https://ec.europa.eu/eurostat/ web/products-eurostat-news/-/ddn-20210914-1.

Eurostat (2021b). Excess mortality by month. Eurostat Data Explorer. Pobrano z: https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do.

Evaluate Pharma (2021). EvaluatePharma®World Preview 2021 Outlook to 2026…. Pobrano z: https://info.evaluate.com/rs/607-YGS-364/images/WorldPreviewReport_Final_2021.pdf.

Fama, E.F. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Journal of Finance, 25(2), 383–417. https://doi.org/10.2307/2325486.

Galindo, G. (2020). Coronavirus: Hundreds quarantined after outbreak in Belgian meatpacking plant. The Brussels Times. Pobrano z: https://www.brusselstimes.com/belgium/125108/coronavirus-hundreds-quarantined-after-outbreak-in-belgian-meatpacking-plant.

Goodkind, N. (2021). World’s richest people now own 11% of global wealth, marking the biggest leap in recent history. Fortune. Pobrano z: https://fortune.com/2021/12/07/worlds-richest-inequality-richer-during-pandemic/.

Green, M. H. (2021). Perfecting Diseases’ Pasts: On Kyle Harper’s “Plagues Upon the Earth.” Los Angeles Review of Books. Pobrano z: https://www.lareviewofbooks.org/article/perfecting-diseases-pasts-on-kyle-harpers-plagues-upon-the-earth/.

Gupta, R., Sheng, X., Balcilar, M., Ji, Q. (2021). Time-varying impact of pandemics on global output growth. Finance Research Letters, 41, 101823. https://doi.org/10.1016/j.frl.2020.101823.

Habergham, H. (2021). Global Banks’ $170 Billion Haul Marks Most Profitable Year Ever—Bloomberg. Bloomberg. Pobrano z: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-03/global-banks-170-billion-haul-marks-most-profitable-year-ever.

Hajduk, Z. (1970). Wyjaśnianie dedukcyjne. Roczniki Filozoficzne, 18(3), 69-99.

Höhler, J., Lansink, A.O. (2020). Measuring the impact of COVID‐19 on stock prices and profits in the food supply chain. Agribusiness (New York, N.y.), 10.1002/agr.21678. https://doi.org/10.1002/agr.21678.

ICAO (2020). Economic Impacts of COVID-19 on Civil Aviation. ICAO. Pobrano z: https://www.icao.int/sustainability/Pages/Economic-Impacts-of-COVID-19.aspx.

ICMC (2020). COVID-19 Pandemic Reveals Crisis in Europe’s Agri-Food Workers’ Rights. The International Catholic Migration Commission (ICMC). Pobrano z: http://icmc.net//2020/04/20/covid-19-pandemic-reveals-crisis-in-europes-agri-food-workers-rights/.

Iwańska, J. (2014). Znaczenie terminu „epidemia” w starożytnej literaturze grecko-rzymskiej (Próba analizy na wybranych przykładach). Seminare. Poszukiwania Naukowe, 35(4), 175–184. https://doi.org/10.21852/sem.2014.4.13.

J.P. Morgan (2021). Building a New Sustainability Model for the Food Industry. Pobrano z: https://www.jpmorgan.com/commercial-banking/insights/building-a-new-sustainability-model-for-the-food-industry.

LePan, N. (2020). Visualizing the History of Pandemics. Visual Capitalist. Pobrano z: https://www.visualcapitalist.com/history-of-pandemics-deadliest/.

Marcuta, L., Popescu, A., Tindeche, C., Smedescu, D., Marcuta, A. (2021). Food security of the European Union and the influence of Covid-19. Scientific Papers-Series Management Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 21(2), 383–392.

McNeill, W.H. (1976). Plagues and Peoples. Anchor. Pobrano z: https://www.amazon.com/Plagues-Peoples-William-H-McNeill/dp/0385121229.

MPH Online (2021). Outbreak: 10 of the Worst Pandemics in History. Pobrano z: https://www.mphonline.org/worst-pandemics-in-history/.

Mrzygłocka, S. (2020). Koronawirus w Animex Food. Ponad 150 osób jest na kwarantannie lub odsuniętych od pracy. Wyborcza.Pl. Pobrano z: https://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,26314460,koronawirus-w-animex-food-ponad-150-osob-jest-na-kwarantannie.html.

OECD (2020a). Covid-19 and the food and agriculture sector. Issues and policy responses. OECD. Pobrano z: https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=130_130816-9uut45lj4q&title=Covid-19-and-the-food-and-agriculture-sector-Issues-and-policy-responses.

OECD (2020b). COVID-19 and international trade. Issues and actions. Pobrano z: https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=128_128542-3ijg8kfswh&title=COVID-19-and-international-trade-issues-and-actions

Oxfam International (2021). Supermarket shareholders cash in during Covid-19 pandemic while supply chain workers suffer. Oxfam International. Pobrano z: https://www.oxfam.org/en/press-releases/supermarket-shareholders-cash-during-covid-19-pandemic-while-supply-chain-workers.

Pitu, L., Schwartz, R. (2020). Germany’s exploited foreign workers amid coronavirus. InfoMigrants. Pobrano z: https://www.infomigrants.net/en/post/26355/germanys-exploited-foreign-workers-amid-coronavirus.

Rosenbaum, L. (2021). What’s Next For Moderna Post-Covid-19: CEO Stéphane Bancel Details mRNA Pipeline. Forbes. Pobrano z: https://www.forbes.com/sites/leahrosenbaum/2021/03/24/whats-next-for-moderna-post-covid-19-ceo-stephane-bancel-details-mrna-pipeline/.

RTÉ (2020). Danish abattoir closes as 142 staff infected with virus. Pobrano z: https://www.rte.ie/news/2020/0808/ 1158099-covid-world-update/.

Saker, L., Lee, K., Cannito, B., Gilmore, A., Campbell-Lendrum, D. H. (2004). Globalization and infectious diseases: A review of the linkages (TDR/STR/SEB/ST/04.2). World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/68726

Schwarcz, J. (2020). The Word “Quarantine” Comes from the Italian Word “Forty Days.” Office for Science and Society. Pobrano z: https://www.mcgill.ca/oss/article/did-you-know-health/word-quarantine-comes-italian-word-forty-days.

Sen, A., Marshall, E.D. (2021). JPMorgan edges closer to leaving pandemic behind, its earnings show. Reuters. Pobrano z: https://www.reuters.com/business/finance/jpmorgan-profit-beats-estimates-ma-boom-loan-growth-2021-10-13/.

Shorrocks, A., Davies, J. (2021). Global wealth report. Credit Suisse. Pobrano z: https://www.credit-suisse.com/about-us/en/reports-research/global-wealth-report.html.

Słowniczek terminów epidemiologicznych. (2021). Przegląd Epidemiologiczny. Pobrano z: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/slowniczek-terminow-epidemiologicznych.

Smith, M. (2021). How safe are the COVID-19 vaccines seen as internationally? [YouGov]. Pobrano z: https://yougov.co.uk/topics/international/articles-reports/2021/07/23/how-safe-are-covid-19-vaccines-seen-internationall.

UNICEF (2021). Preventing a lost decade. UNICEF. Pobrano z: https://www.unicef.org/indonesia/reports/ preventing-lost-decade.

UNSCN (2020). The COVID-19 pandemic is disrupting people’s food environments: A resource list on Food Systems and Nutrition responses. Pobrano z: https://www.unscn.org/en/news-events/recent-news?idnews=2039.

Welfens, P.J.J. (2020). Macroeconomic and health care aspects of the coronavirus epidemic: EU, US and global perspectives. International Economics and Economic Policy, 17(2), 295-362. https://doi.org/10.1007/s10368-020-00465-3

WHO (2020). Pulse survey on continuity of essential health services during the COVID-19 pandemic: Interim report. Pobrano z: https://www.who.int/publications-detail-redirect/WHO-2019-nCoV-EHS_continuity-survey-2020.1.

Yahoo Finance (2021). Stock Market Live, Quotes, Business & Finance News. Yahoo Finance. Pobrano z: https://finance.yahoo.com/.

Zawojska, A. (Ed.). (2010). Agri-food system and its linkages with global, international and domestic economies. Warsaw University of Life Sciences Press.

Zawojska, A., Siudek, T. (2018). Socio-Economic Impacts of Epidemic Diseases of Farm Animals. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 17(3), 121-130. https://doi.org/10.22630/ASPE.2018.17.3.44.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.