Zmiany w produkcji, handlu zagranicznym i zużyciu krajowym ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019

Main Article Content

Stanisław Stańko
Aneta Mikuła


Słowa kluczowe : ziemniak, produkcja, import, eksport
Abstrakt
Przedmiotem analizy była produkcja ziemniaków, zużycie krajowe i obroty handlu zagranicznego (eksport i import) w Polsce w latach 2001-2019. W oparciu o wyniki analiz określono średniookresową projekcję (na 2025 r.) obejmującą produkcję, kierunki wykorzystania w kraju i obroty handlu zagranicznego ziemniakami i ich przetworami. Analizowane dane pochodziły z GUS oraz IERiGŻ-PIB. Produkcja ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019 charakteryzowała się tendencją spadkową. Wolniejszy spadek zbiorów niż powierzchni wynikał z poprawy plonowania. W zużyciu krajowym występowały różnokierunkowe tendencje: spadkowa w spożyciu ziemniaków ogółem, w eksporcie ziemniaków nieprzetworzonych, w przetwórstwie w gorzelnictwie i w stratach w przechowalnictwie oraz wzrostowa w przetwórstwie spożywczym i pozostałym przemysłowym. W handlu zagranicznym zaobserwowano poprawę dodatniego salda handlu przetworami z ziemniaków oraz pogłębianie się ujemnego salda handlu ziemniakami. Z projekcji rozwoju na 2025 r. wynika, że produkcja ziemniaków w Polsce może wynosić 7250- 7540 tys. t, a zapotrzebowanie - 7430-7570 tys. t. Import niezbędny ziemniaków świeżych może wynosić rocznie 30-180 tys. t.

Article Details

Jak cytować
Stańko, S., & Mikuła, A. (2021). Zmiany w produkcji, handlu zagranicznym i zużyciu krajowym ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019. Zeszyty Naukowe SGGW W Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 21(1), 33–51. https://doi.org/10.22630/PRS.2021.21.1.3
Bibliografia

Alexandratos, N., Bruinsma, J. (2012). World agriculture towards 2030/2050. The 2012 revision. ESA Working Paper N° 12-03. Agricultural Development Economics Division. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).

Bożyk, P., Misala, J., Puławski, M. (2002). Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. Wyd. II, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A., Warszawa.

Budnikowski, A., Kawecka-Wyrzykowska, E. (red.) (2000). Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A., Wyd. II, Warszawa.

Budżety gospodarstw domowych w 2018 r. (2019). Informacje statystyczne. GUS, Warszawa.

Celik, S. (2019). Modeling and Estimation of Potato Production in Turkey with Time Series Analysis. International Journal of Trend in Research and Development, 6(5), 111-116.

Cramer, G.L., Jensen, C.W. (1991). Agricultural Economics and Agribusiness. John Wiley&Sons, INC, New York.

Czerko, Z. (2014). Przyczyni strat przechowalniczych i ocena przechowalności sześciu odmian ziemniaka. Ziemniak Polski, 2, 59-63.

Czerko Z. (2009). Wpływ odmiany i temperatury przechowywania ziemniaków na wielkość strat masy bulw. Biuletyn IHAR, 254, 159-168.

Dzwonkowski, W., Szczepaniak, I., Zdziarska, T. (2019). Popyt na ziemniaki. W:Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. IERiGŻ-PIB, MRiRW. Rocznik. Analizy rynkowe, nr 46, s. 20-26.

Dzwonkowski, W. (2019a). Stan i perspektywy handlu zagranicznego wybranymi produktami rolno-spożywczymi. Ziemniaki, przetwory ziemniaczane i produkty skrobiowe. W: Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe. IERiGŹ-PIB, (2002-2019). IERiGŻ, ARR, MRiRW. Nr 16-50.

Dzwonkowski, W. (2019b). Handel zagraniczny ziemniakami, przetworami ziemniaczanymi i produktami skrobiowymi. W: Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. IERiGŻ-PIB, MRiRW, nr 46, grudzień 2019.

Dzwonkowski, W. (2017a). Ewolucja produkcji ziemniaków w Polsce i UE. Problemy Rolnictwa Światowego, 17(3), 71-80, DOI: 10.22630/PRS.2017.17.3.54.

Dzwonkowski, W. (2017b). Polski handel zagraniczny ziemniakami i ich przetworami w latach 2000-2015. Roczniki SERiA, 19(3), 46-51, DOI: 10.5604/01.3001.0010.3214

Encyklopedia popularna PWN (1982). Warszawa, PWN, Wydanie czternaste.

Escobal, J., Cavero, D. (2012). Transaction costs, institutional arrangements and inequality outcomes: potato marketing by small producers in rural Peru. World Development, 40, 329-341.

Nowa Encyklopedia Powszechna PWN (2004). Ziemniak. 8. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 831.

FAOSTAT (2020). Pobrano z: www.fao.org/faostat/eb/#data. Production crops.

Firlej, K., Kubala, S. (2018). Asymetria samowystarczalności produkcji ziemniaków w krajach Unii Europejskiej. Roczniki SERiA, 20(2), 37-45, DOI: 105604/01.3001.0011.8113.

Fuglie, K.O., Pratt, A. (2015). Agricultural productivity: a changing global harvest. W: International Food Policy Research Institute (IFPRI). 2012 Global food policy report. International Food Policy Research Institute (IFPRI), Washington, 15-28.

GO-Science (Government Office for Science) (2011). Foresight. The future of food and farming. Final project report. GO-Science, London. Pobrano 15 marca 2021 z: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/ uploads/system/uploads/attachment_data/file/288329/11-546-future-of-food-and-farming-report.pdf.

Gulbicka, B., Kwasek, M. (2006). Wpływ dochodów na spożycie żywności - przesłanki dla polityki żywnościowej. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 1, 19-33.

Hajdu, Z. (2020). Potato market changes – EU overview for the 2010-2019 period. Bulletin of the Transilvania University of Brasov. Economic Sciences. Series V, 13(1), 93-104, DOI: 10.31926/but.es.2020.13.62.1.11

Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe, (2002-2019). IERiGŻ, ARR, MRiRW. Nr 16-50.

Haverkort, A.J., Sandaña, P., Kalazich, J. (2014). Yield gaps and ecological footprints of potato production systems in Chile. Potato Research, 57(1), 13-31.

Jalloh, A., Nelson, G.C., Thomas, T.S., Zourmoré, R., Roy-Macauley, H. (2013). West African agriculture and climate change. Research monograph, 1st edn. International Food Policy Research Institute (IFPRI), Washington.

Jóźwiak, J., Podgórski, J. (1998). Statystyka od podstaw, PWE, Warszawa.

Kowalska, A.S., Gurkowa, K. (2019). Zmiany w produkcji i spożyciu ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019. Problemy Rolnictwa Światowego, 19(3), 46-56, DOI: 10.22630/PRS.2019.19.3.45.

Nelson, G., Rosegrant, M.W., Palazzo, A., Gray, I., Ingersoll, Ch., Robertson, R., Tokgoz, S., Zhu, T., Sulser, T.B., Ringler, C., Msangi, S., You, L. (2010). Food security, farming, and climate change to 2050: scenarios, results, policy options. International Food Policy Research Institute (IFPRI), Washington, D.C

Nowacki, W. (2013). O naprawie rynku ziemniaka w Polsce. Ziemniak Polski, 3, 51-60.

Nowacki, W. (2015). Szanse i zagrożenia rynku ziemniaka w Polsce. Roczniki SERiA, 17(2), 169-175.

Nowacki, W. (2020). Historia ziemniaka. Pobrano 23 kwietnia 2020 r. z: https.//polski ziemniak.pl.

Popyt na żywność. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe. IERiGŻ-PIB, ARR (KOWR), MRiRW (2004-2018), nr 5-19.

Produkcja i handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w 2018 r. (2019). Analizy statystyczne. GUS, Warszawa.

Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych 2003-2018. GUS, Informacje statystyczne, Warszawa 2003-2019.

Ritson, Ch. (1978). Agricultural Economics Principles and Policy, Collins Grafton Street, London.

Roczniki Statystyczne Rolnictwa (2007-2020). GUS, Warszawa.

Rolnictwo w 2019 r. (2020). Tablice w formacie XLS, GUS, Warszawa.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej (2019). GUS, Warszawa.

Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe. IERiGŻ-PIB, MRiRW (2002-2019), nr 21- 46

Rynek ziemniaków (2020). Część 2 Eksport i bakterioza hamują rozwój. AgroFakt.pl (28.06.2020).

Scott, G.J., Kleinwechter, U. (2017). Future scenarios for potato demand, supply and trade in South America to 2030. Potato Research, 60(1), 23-45.

Scott, G.J., Petsakos, A., Suarez, V. (2019). Not by bread alone: Estimating potato demand in India in 2030. Potato Research, 62(3), 281-304.

Seremak-Bulge, J. (2003). Perspektywy produkcji i przetwórstwa ziemniaków. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 1, 46-64.

Soare, B.E. (2018). Romanian trade with potatoes in the European Union context. Scientific Papers. Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 18(1), 459-464.

Stańko, S. (2013). Zmiany i projekcje rozwoju na podstawowych rynkach rolnych w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Sytuacja społeczno-ekonomiczna gospodarstw domowych w latach 2000-2015. Zróżnicowanie miasto-wieś (2017). GUS Informacje i sprawozdania statystyczne. Warszawa.

Sytuacja gospodarstw domowych w 2019 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych (2020). GUS. Informacje sygnalne (29.05.2020).

Timofiejuk, I. (1990). Tablice średniego tempa wzrostu według metody r, Zakład Badań Statystycznych GUS, Warszawa.

Tracy, M. (1997). Polityka rolno-żywnościowa w gospodarce rynkowej. Wprowadzenie do teorii i praktyki UW, Olympus, Warszawa.

Wilkinson, J., Rocha, R. (2009). Agro-industry trends, patterns and development impacts. W: da Silva Carlos (red.) Agro-industries for development, CAB International FAO (Food and Agricultural Organization of the United Nations), Wallingford, UK. 46-91.

Zarzecka, K., Gugała, M., Zarzecka, M. (2013). Ziemniak jako dobre źródło składników odżywczych. Postępy Fitoterapii, 3(2013), 191-194.

Zeigler, M., Truitt, N.G. (2014). The next global breadbasket: how Latin America can feed the world. InterAmerican Development Bank, Washington.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.
Rekomendowane teksty
Inne teksty tego samego autora
1 2 > >>